ضرب المثل‌های ایرانی، قرانی

آب آبادانی می‌آورد.
«و جعلنا من السّماء کل شیء حیء

و هر چیز زنده‌ای را از آب قرار دادیم».

(سوره انبیاء،آیه 30)

آشپز که دو تا شد، آش یا شور می‌شود یا بی‌نمک.
«لو کان فیهما ءالهة الا الله لفسدتا؛

اگر در آسمان و زمین جز الله خدایان دیگری بود، فاسد می شدند نظام جهان به هم می‌خورد».

(سوره انبیاء، آیه 22)

از تو حرکت از خدا برکت.
«و من یهاجر فی سبیل الله یجد فی الارض مراغماً کثیراً وسعة؛

کسی که در راه خدا هجرت کند، جاهای امن فراوان و گسترده‌ای در زمین می‌یابد».
(سوره نساء، آیه 100)

از آنجا مانده و از این جا رانده.
«خسر الدنیا و الأخرة؛

در دنیا و آخرت زیان دیده است».(سوره حج، آیه 11)

از ترس قالب تهی کردن.
«کالذی یغشی علیه من الموت ؛

که گویی می‌خواهند قالب تهی کند».

(سوره احزاب، آیه 19)

هر گلی بزنی به سر خودت زده‌ای.
«ان احسنتم احسنتم لأنفسکم؛

اگر نیکی کنید به خودتان نیکی می‌کنید».

(سوره اسراء، آیه 7)

هفت جان دارد.
«فمثله کمثل الکلب؛ مثل او همچون سگ است».

(سوره اعراف، آیه 176)

ماه زیر ابر پنهان نمی‌ماند.
«الئن حصحص الحق؛اکنون حقیقت آشکار شد».

(سوره یوسف، آیه 51)

ما را به خیر و شما را به سلامت.
«لکم دینکم ولی دین؛دین شما برای خودتان و دین من برای خودم».

(سوره کافرون، آیه 6)

گربه دستش به گوشت نمی‌رسید، می‌گفت گوشت بو می‌دهد.
«بل کذّبوا بما لم یحیطوا بعلمه؛

این منکران انکار چیزی را می‌کنند که علمشان به او احاطه نیافته».

(سوره یونس، آیه 39)

کوه به کوه نمی رسد، آدم به آدم می ‌رسد.
«و جاء اخوة یوسف فدخلو علیه فعرفهم و هم له منکرون؛و برادران یوسف آمدند و بر او وارد شدند.او آنان را شناخت ولی آنان او را نشناختند».

(سوره یوسف، آیه 58)

عجله کار شیطان است.
«فوکزه موسی فقضی علیه قال هذا من عمل الشیطان؛

پس موسی مشتی به او زد و او را کشت.گفت این کار شیطان است».

(سوره قصص، آیه 15)

به دعای گربه سیاه، باران نمی‌بارد.
«و ما دعاء الکافرین الا فی ضلل؛

و دعای کافران جز در گمراهی نیست(و مستجاب نمی‌شود)».

(سوره رعد، آیه 14)

اگر علی ساربان است می‌داند شتر را کجا بخواباند.
«الله اعلم حیث یجعل رسالته؛

خداوند آگاه‌تر است که رسالت خویش را کجا قرار دهد».

(سوره انعام، آیه 124)

بی‌گدار به آب نزن.
«و لاتلقوا بایدیکم إلی التهلکة؛

و خود را با دست خود به هلاکت نیندازید».

(سوره بقره، آیه 195)

یک دست صدا ندارد.

«و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا؛

و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید».

(سوره آل عمران آیه ۱۰۳