21عادت برای یک نوجوان موفق( نقشه گنج)
اول ما عادت ها را میسازیم سپس، عادت ها ما را می سازند
درشروع این مبحث بسیارمهم، نخست به معنای لغوی کلمه (عادت) اشاره خواهیم داشت.
عادت، یعنی کارهایی که انسان به مرور زمان به آن ها خو می‌گیرد و جزئی از اخلاقیات او می‌شود. وبدین صورت، این عادات باعث می‌شوند که اعمال فرد با آن عادت ها همراه شوند. این عادت‌ها جزئی از زندگی و شخصیت فرد می‌شوند و پایه ریزی و نحوه زندگی اجتماعی و شغلی فرد را درآینده تحت الشعاع قرارمی‌دهند.
عادت‌ها، می‌توانند خوب یا بد باشند. همان‌طور که داشتن عادتهای خوب باعث پیشرفت درزندگی و درخشیدن فرد می شوند. عادتهای بد نیز باعث عقب افتادگی و گاهی سرافکندگی درافراد می‌شود.
مسئله مهم دیگر این است که، گاهی ترک کردن عادت های بد ممکن است برای فرد، مشکل ساز شود. پس چه بهترکه برای پیداکردن عادتهای خوب تلاش بیشتری بکند. نوع عادت ها می توانند، باعث شکست و یا موفقیت افراد درجامعه بشوند.
دوران نوجوانی، دوران بسیار مهم وسرنوشت سازی است. اکثرانسان‌های موفق درطول تاریخ، موفقیت خودشان را مدیون داشتن عادت های خوب دراین دوران هستند. دراین دوران حساس، انسان زندگی آینده خودش را پایه گذاری می کند. پس این دوران، دوران بسیار با اهمیتی است که با چه نوع عادتی ساخته و پرداخته شده باشد.
بیست ویک عادت خوب و موثردوران نوجوانی
عادت اول : دوست داشتن خود
نوجوان در درجه اول، باید عادت کند که دوست‌دار خودش باشد. اوباید هویت خودش را بشناسد و خودش را پیدا کند. وقتی که هویت خودش را شناخت، با دیده احترام و محبت به خودش می‌نگرد. درنتیجه، خودش را بسیار دوست خواهد داشت و برای خودش احترام قائل می باشد. به تبع آن هرکسی که برای خودش احترام قائل باشد و با خودش رفتار مناسب داشته باشد، می‌تواند در جامعه هم، افراد دیگررا دوست داشته باشد و احترام متقابل با جامعه برقرار کند. دراین صورت احترام دیگران را نیز برای خودش به ارمغان می‌آورد.
عادت دوم : عادت های غذایی مناسب
دراین دوران، نوجوان باید باتوجه به سن و جنس وشرایط خانوادگی و جغرافیایی محل زندگی خودش، عادتهای غذایی خوبی رابرای خودش ایجاد کند. پرهیزکردن از خوردن غذاهای سرخ کردنی و چرب و اشباع شده برای او ضروری است. وباید عادت به خوردن سبزیجات و میوه های تازه و حبوبات و غلات را در برنامه غذایی روزانه اش داشته باشد. اوباید از منابع غذای دارای پروتئین و ویتامین استفاده کند و عادت خوردن تنقلات مضر را درخود از بین ببرد. عادت جایگزین کردن مواد غذایی سالم به جای مواد غذایی ناسالم، باید برای نوجوان حائز اهمییت باشد تا بدنی سالم را دراختیار داشته باشد. حتی گاهی شاید نیاز به خوردن داروهای مکمل و ویتامین باشد، که باید درعادات غذایی روزانه خود بگنجاند.
عادت سوم: همنشینی با بزرگان و افراد سالم و مطرح درجامعه
می دانیم که نحوه رفتار ما برگرفته از پنج نفراولی است که به مانزدیک هستند و با ما همنشینی می کنند. یک نوجوان باید عادت نشستن با بزرگان را درخودش پرورش بدهد تا بتواند از تجربیات وعلم آن‌ها درمسیر کمال بهره مند بشود. این بزرگان می‌توانند از علما، بازیگران، ورزشکاران، اساتید و یا افراد موفق و مطرح جامعه باشند. البته که اولین و مهمترین اشخاص زندگی یک نوجوان والدین او هستند، که نوجوان باید عادت کند اسرار و مشکلاتش را با آن‌ها درمیان بگذارد و از راهنمایی های آن‌ها برخوردارشود. و حتی برای پیداکردن همنشین خوب، باید از والدین کمک بگیرد.
عادت چهارم: عادت به خوابیدن به میزان لازم
خوابیدن یکی از نیازهای مهم دردوران نوجوانی می باشد و همان طور که می دانیم دراین دوران به خاطر بیشتر بودن وسرعت رشد جسمی و فکری درافراد، نیاز بدن به خواب بیشتراست. اما خوابیدن باید متناسب با سن و جنس و سبک زندگی انتخاب و تنظیم گردد. ودراین کار نه افراط و نه تفریط نباشد . عادت خواب نوجوان باید طوری تنظیم شود که هم انرژی کافی را برای کار کردن و فعالیت روزانه داشته باشد وهم اورا از انجام کارهایش عقب نیندازد. عادت به زیاد خوابیدن، نوجوان را دارای رخوت و سستی درانجام کارها می کند. پس باید بتواند آن را تعدیل کند.
عادت پنجم : عادت به داشتن یک رابطه معنوی و فرا جهانی
باید یک رابطه معنوی بین نوجوان و یک قدرت بالاتر از خودش ایجاد شود. که می‌تواند به نام پروردگار یا کائنات یا یک استاد معنوی ویا…باشد. این رابطه معنوی به او کمک می کند که او احساس داشتن پشتیبانی قوی را درزندگی داشته باشد واین عادت می تواند او را درسختی های زندگی همراهی کند ودر ادامه راه ثابت قدم نگاه دارد.
عادت ششم : عادت مطالعه درعلوم مختلف درهرروز
نوجوان، باید اهل مطالعه باشد تا بتواند با مطالعه علوم مختلف واخلاقیات، پایه ریزی زندگی سالم آینده‌اش را انجام دهد. نوجوان باید حتما این عادت رادر خودش ایجاد کند روزانه حداقل برای نیم ساعت مطالعاتی داشته باشد. هرچقدر او عادت مطالعه رادر خودش قوی تر کند با چشم بازوآگاهی بیشتری به سمت آینده پیش خواهد رفت. نوجوان می‌تواند، با مطالعه علوم مختلف اعمالش را با دلایل علمی و مستند انجام بدهد تا میزان احتمال خطاهایش را به صفر برساند.
عادت هفتم: عادت به پس انداز کردن
یکی از عادت های خوبی که نوجوان می‌تواند داشته باشد، پس انداز کردن است. زمانی که او از دوران نوجوانی بیاموزد که می تواند از پول هایش مقداری را پس انداز کند تا در لحظات بحرانی ازآن استفاده کند، یاد می گیرد، که به مقدار لازم و کافی هم خرج کند و هم پس انداز داشته باشد. این کار به اعتماد به نفس او کمک شایانی می کند. وقتی که این عادت به طور صحیح دراو شکل بگیرد، او خیلی بهتر می‌تواند مسائل مالی‌اش را مدیریت کند ودرآینده اقتصاد دان خوبی خواهد شد. این عادت همچنین به او کمک می‌کند تا مصرف گرا و اسراف کار نباشد.
عادت هشتم : عادت به پول‌سازی وکسب درآمد شخصی
این عادت، درنوجوان باعث می شود که او احساس استقلال را دروجود خودش، تقویت کند. نوجوان می‌تواند، از پول توجیبی که می‌گیرد، پولش را پس انداز کند. روش بهتر این است که یک کار درآمدزا برای خودش انتخاب کند. این امر، به فراخورحال و هوای هر کسی متفاوت است. دراین زمینه پیشنهادات زیادی وجود دارد که به ذکر یکی، دونمونه ازآن بسنده می‌کنیم.
بعضی ازنوجوانان، با تعمیردوچرخه دوستان ویا با فروش روزنامه، تعمیر گوشی، ریختن نرم افزاربرای دوستان خود، تدریس خصوصی و… این شانس را به خودشان می‌دهند که همیشه کارت بانکی اشان از دسترنج خودشان پر باشد. وقتی که کارت بانکی از زحمت خود نوجوان پرمی شود، باعث امید واری و اعتماد به نفس دراو می شود. و همینطور موجب رشد خلاقیت‌ها و پیداشدن نبوغ و استعداد در آن‌ها می‌شود.
عادت نهم : ورزش کردن و انجام تمرینات بدنی
دردوران نوجوانی به دلیل رسیدن به سن بلوغ و تحرکات جدید هورمون‌ها، بدن نیاز به ترشح آدرنالین بیشتری دارد. اخلاق نوجوان خشن تر می‌شود و ناآرامی‌هایی دراو پدیدار می‌گردد. عادت به انجام ورزش و تمرینات بدنی تا مقدار قابل توجهی ازاین استرس‌ها و ناآرامی‌ها می کاهد. انجام تمرینات ورزشی و پیاده روی می تواند به نوجوان کمک کند تا جسم و روح سالم تری داشته باشد این کار باید یک عادت روزانه و دائمی دراو بشود، تاتحرکات عصبی او کمتر شود. عادت ورزش کردن باعث بیشترشدن قدرت تفکرمثبت دراو نیز می‌شود.
عادت دهم : عادت به گوش دادن به انتقادات دیگران درمورد خودش
نوجوان باید عادت انتقاد پذیری را در خودش افزایش بدهد و این را بداند که شنیدن انتقادات در مورد خودش، نه تنها باعث کوچک شدن او نمی‌شود، بلکه به او فرصت بزرگ شدن و رشد کردن می‌دهد و می‌تواند بدین صورت او خطاهایش را می‌شناسد و از بروز مجدد آن‌ها جلوگیری کند، پس باید انتقاد پذیر باشد. اونباید عادت کند درمقابل انتقاد دیگران جبهه بگیرد و مقاومت کند ویا با پرخاشگری عرصه را برخود و دیگران تنگ کند.
عادت یازدهم : گفتگوی مسالمت آمیز
نوجوانی، دوران شکوفا شدن استعدادها و بروز دادن عقاید، هرچند، عجیب وغریب می‌باشد. چون او به تازگی وارد دنیای بزرگی شده است که باید چیزهای جدید بیاموزد و تصمیمات بزرگی بگیرد. پس مباحثه و گفتگو یکی از کارهایی است که دراین سن به طور مرتب بین او ودیگران اتفاق می‌افتد. نوجوان، باید عادت کند درزمانی که با دیگران وارد مباحثه می شود، بتواند از کلمات و عبارات مناسب استفاده کند و یک گفتگوی مسالمت آمیز داشته بشد و از رفتن به حاشیه و مباحث بحث برانگیز جلوگیری کند. اوباید این عادت را سرلوحه روابط خود قرار بدهد، تا رابطه سالمی با دنیای اطرافش داشته باشد.
عادت دوازدهم: عادت به ابراز عقاید
نوجوان باید عادت کند، هرزمان که فرصت مناسبی پیدا کرد، بتواند با آزادانه و با جدیت، عقاید خودش را ابراز کند و از گفتن نظراتش ابایی نداشته باشد، تا با انجام این کار اعتماد به نفس را درخودش تقویت کند. اگر او این کاررا انجام ندهد و عقایدش را به صورت اسرار سربه مهر، درخودش زندانی کند باعث مشکلات روان پریشی دراو خواهد شد.
عادت سیزدهم : انظباط شخصی
یکی از عادتهای مهم دردوران نوجوانی، عادت کردن به داشتن انظباط شخصی درکارها می باشد. کسی که ازاین دوران یاد می‌گیرد، کارهایش را سروقت و با نظم و ترتیب انجام بدهد، دربزرگسالی هم فرد منضبطی خواهد بود، واین امر به او دربه دست آوردن موفقیتهای اجتماعی کمک شایانی خواهد کرد. داشتن نظم درکارها درسن نوجوانی، پیش درآمد داشتن نظم به افکار و اهداف است و این عادت به طور سلسله وار باعث ایجاد زندگی سالم خواهد شد.
عادت چهاردهم: عادت مشورت کردن
نوجوان باید از دوران نوجوانی مشورت کردن را یاد بگیرد ودرمسائلی که خودش نمی تواند تصمیم بگیرد با بزرگ‌ترها و اهل فن و اساتید مجرب مشورت کند. انجام این عادت باعث می شود که کارهایش را درست انجام بدهد، که بعدا پشیمانی به بار نیاورد. واین عادت رادر خودش پرورش بدهد و از تک روی و انفرادی بودن جلوگیری کند.
عادت پانزدهم: عادت برنامه ریزی
نوجوانی که ازهمان اول، به ریختن برنامه برای انجام کارهایش عادت می کند، دیگر اوقات زندگیش را با باری به هرجهت سپری نمی کند و یاد می گیرد، برای رسیدن به اهدافش طبق اصول و برنامه ای که تنظیم کرده است، حرکت کند و این کار باعث هدفمندی او نیز خواهد شد. او باید طبق عادت، بتواند برنامه روزانه و هفتگی و ماهانه و سالانه برای خودش داشته باشد. عادت به انجام این کار، ازهدررفتن عمراو که بهترین سرمایه زندگیش است، جلوگیری می‌کند. وبدین صورت با استفاده بهینه از دقایق عمرش به موفقیتهای بیشتری خواهد رسید.
عادت شانزدهم:عادت به انجام کارهای هنری و خاص خود
وقتی که نوجوانی پایش را از زندگی روزمره فراتر بگذارد و اوقاتش را با به جا گذاشتن اثری هنری، پربار تر کند، این عادت در کل زندگی همراهش می شود. او با عادت کردن به خلق آثار و کشف استعدادهایش، به کارآفرینی و اعتماد به نفس می‌رسد. این هنرها می‌توانند شامل یادگیری موسیقی، سفالگری، خیاطی، تئاتر، مکانیکی و… باشد. یا درهرهنردیگری که کوچکترین استعدادی درآن داشته باشد بروز کند. وقتی که نوجوان به این هنرها می‌پردازد و عادت می‌کند درکنارآن‌ها مهارتی را یاد بگیرد، به طورغیرمستقیم از مقدارفشارهای دوران بلوغ درخودش کم می کند.
عادت هفدهم: عادت عذرخواهی کردن
نوجوان باید بداند هر کسی ممکن است درزندگی اشتباه کند و به خودش این حق را بدهد که گاهی اوهم اشتباه کند. از اشتباه کردن نترسد و با قوت به دنیای ناشناخته ها برود. اوهمچنین باید بداند هر زمان که دررابطه با شخصی مرتکب اشتباهی شود باید عذرخواهی و ابراز پشیمانی کند و آن را به زبان بیاورد. او باید بداند که عذر خواهی کردن نه تنها نشانه ضعف نیست بلکه نشان دهنده شخصیت والای اواست. عادت به عذرخواهی کردن، ازغرور کاذب در دوران نوجوانی جلوگیری می‌کند.
عادت هجدهم: عادت کنش گر (فعال) بودن
نوجوان باید فعال یا کنش گر باشد و بداند که بدون تلاش هیچ چیز را به دست نمی‌آورد با تلاش کردن است که انسان به تمام خواسته هایش می‌رسد. اوباید بداند، این‌طور نیست، وقتی در یک گوشه بنشیند، می تواند موفقیت را در آغوش بگیرد. پس باید به سوی خواسته‌ها و هدف هایش تلاش کند و کارهایی را انجام بدهد. او باید فعال بودن را یک عادت مثمر ثمر برای رسیدن به موفقیت بداند. نوجوان باید بداند که در این دنیا حوادث غیرمترقبه، نمی‌توانند در زندگی او نقش به سزایی داشته باشند. او خودش انتخاب گر است و می‌تواند حتی در زمان بحران، با انتخاب و تصمیم درست، خود را از آن بحران‌ها و مشکلات نجات بدهد و هیچ کسی جز خود او ناجی او در مشکلات نیست.
عادت نوزدهم: عادت کنترل خشم
نوجوان باید بتواند خشم خودش را کنترل کند. یعنی باید راهکارهایی را یاد بگیرد وعادت‌هایی را بیاموزد که هر زمان که خشمگین می شود، به جای این که از کوره دربرود، بتواند بر عصبانیت خود غلبه کند. به طور مثال زمانی که خشمگین می شود، تغییر مکان بدهد، یا اینکه چند نفس عمیق بکشد. یا اینکه به مسئله دیگری فکر کند، تا اینکه خشمش فروکش کند. زیرا می‌دانیم که گاهی اتفاقات بسیار بدی برای نوجوانانی که در یک لحظه، نتوانستند خشم خودشان را کنترل کنند، افتاده است که مسیر زندگی آن‌ها را به کلی تغییر داده است و چه بسا آن‌ها را به وادی محکومیت و قتل و دادگاه کشانیده است. پس، کنترل خشم یکی ازعادت‌های بسیار مهمی است که نوجوان باید دروجود خودش ایجاد کنند.
عادت بیستم: عادت به انجام کارهای تیمی وگروهی
عادت به انجام کارهای گروهی درنوجوانی باعث می گردد که، نوجوان از لاک تنهایی خودش بیرون بیاید، استعدادهایش شکوفا گردد و بتواند ایده هایش را به منصه ظهور و بروز برساند. این عادت باعث رشد شخصیتی و خلاقیت او درزندگی فردی و اجتماعی می‌شود. اوباشرکت درکارهای گروهی، تعامل اجتماعیش بیشترخواهد شد وباعث فعال ترشدن وهدفمندی دراو می‌شود.
عادت بیستم ویکم: عادت شکر گزاری